Şii'ler 3 vakit namaz kılarken, Sünni'ler 5 vakit namaz kılmaktadır. Aleviler'de ise Sünni'lerin bildiği şekilde namaz kılmazlar ama onlarda da dua ederek ibadetlerini yerine getirirler. Namaz konusunda böyle temel görüş ayrılıklarının yanı sıra Sünni mezhepler arasında bile rekat sayılarında, namazın bozulmasında, kaza namazı kılınmasında ve diğer birçok konuda görüş ayrılıkları bulunmaktadır.
Peki İslam'ın 5 şartı arasında yer alması itibariyle İslam'da çok önemli bir yere sahip olan namaz konusunda neden bu kadar çok farklı görüş ve uygulama bulunmaktadır? Bu sorunun cevabı çok basittir çünkü Kuran'da namazın şekli, vakitleri ve süresine dair kesin bir ifade bulunmamaktadır.
Durum böyle olunca bu sefer insanın aklına diğer bir soru gelmektedir: Eğer namazın şekli, vakti ve süresi çok önemli ise neden bu bilgiler Kuran'da yer almamaktadır? Bu sorunun da aslında basit bir cevabı vardır: Namazın şekli, vakti ve süresi önemli değildir. Evet cevap bu kadar basittir. Başka bir cevap aramaya gerek yok yoktur. Başka insanların ne dediğinin önemi yoktur. Çünkü bu konuda da Kuran'ın ne dediği çok açıktır.
Enam 6:114Size Kitab'ı (Kur'an'ı) hak olarak indiren O iken ben Allah'tan başka bir hakem mi arayacağım?" (de). Kendilerine kitap verdiklerimiz de onun, Rabbin katından hak olarak indirilmiş olduğunu bilirler. O halde sakın şüphecilerden olma.
Ama Kuran'ın bu kadar açık olmasına rağmen birçok insan yine kendi kafasına göre yorumlarda bulunmaktadır. Birçok Müslüman'da Kuran'da namazın şekli, vakti ve süresi ile ilgili kesin bir ayet olmamasına rağmen ve Enam suresi 144. ayetin bu konuda çok açık olmasına rağmen hala İslam alimi tabir ettikleri insanların sözlerini dinlemektedirler. Tabi durum böyle olunca kimileri 3 vakit kılarken kimileri 5 vakit kılar, kimileri de hiç kılmazlar.
Durum böyleyken müslümanların çok büyük bir kısmı namazın şeklinin, vaktinin ve süresinin çok önemli olduğu düşünürler. Ve Kuran'da yazmasa bile hadislerle namazın çok net anlatıldığını söylerler/düşünürler. (Ama bu insanların %99 sorduğunuz zaman namazın şekli, vakti ve süresiyle ilgili olan bir hadisi ezbere söyleyemezler ki bu da ayrı bir konudur). Ama Kuran'ı doğruluğu bile tam olarak bilinemeyen hadislerle mukayese etmek gibi bir durum mantıklı olamaz. Çünkü Kuran'ın doğruluğu tartışılamazken hadislerin doğruluğu tartışmaya açıktır ve hiçbir şekilde doğruluğundan emin olmak mümkün değildir. Bu konuda İslam aleminin iki en büyük muhaddisi olarak kabul edilen İmam Buhari ve Müslim bin Haccac tarafından aktarılan hadislerin bile birçok kısmı birçok kişi tarafından doğru olarak kabul edilmemektedir.
Şimdi Kuran'da namaz ile ilgili ayetlere bakalım ve namazın kaç vakit olabileceğini yorumlayalım. Kuran'da namaz ile ilgili bir çok ayet bulunmaktadır. Fakat Kuran'da geçen namaz bildiğimiz 5 vakit namaz değildir ve olması da mümkün değildir. Çünkü Kuran'da ilk indirilen ayet olan Alak suresinde bile namazdan (salat) bahsedilmektedir. Tabi Kuran'ın daha ilk surede namazdan bahsetmesi namazın zaten arap toplumunda olduğunu göstermektedir. Yani namaz İslam'ın getirdiği bir ibadet şekli değildir. Namaz İslam'dan önce Paganizm'de yer alan Pagan'ların ibadet biçimidir.
Bununla birlikte Pagan'ların da günde beş vakit namaz kıldıkları ve namaz kılma biçimlerinin Müslüman'ların namaz kılma biçimleriyle oldukça benzerlik gösterdikleri bilinmektedir. Durum böyle olunca namaz konusunda günümüzde bu kadar şekilci olunmasını anlamak mümkün değildir.
Evet biz yine Kuran'a dönelim ve Kuran'da namazın vaktiyle ilgili ayetlere bakalım. Kuran'da İsra suresinin 78. ve 79. ayetleri namaz vaktiyle ilgili bilgiler içermektedir.
İsra 17:78
Gündüzün güneş dönüp gecenin karanlığı bastırıncaya kadar (belli vakitlerde) namaz kıl; bir de sabah namazını. Çünkü sabah namazı şahitlidir.
İsra 17:79
Gecenin bir kısmında uyanarak, sana mahsus bir nafile olmak üzere namaz kıl. (Böylece) Rabbinin, seni, övgüye değer bir makama göndereceğini umabilirsin.
İsra suresinin bu ayetlerine bakarak, sabah, günboyu ve akşam olmak üzere üç defa namazın/ibadetin yapılması gerektiğini anlıyoruz. Yani Kuran bize günde 3 defa ibadet etmemiz gerektiğini söylüyor. Bunu destekleyen diğer bir ayette Hud suresi 114. ayettir.
Hud 11:114
Gündüzün iki ucunda, gecenin de ilk saatlerinde namaz kıl. Çünkü iyilikler kötülükleri (günahları) giderir. Bu, öğüt almak isteyenlere bir hatırlatmadır.
Namazla ilgili olan diğer bir ayette Bakara suresi 238. ayettir. Bu ayet namazın şeklinden çok niyetinin önemli olduğunun güzel bir biçimde anlatır. Ayrıca 3 vakit konusunda da destekleyicidir.
Bakara 2:238
Namazlara ve orta namaza devam edin. Allah'a gönülden boyun eğerek namaza durun.
Kısaca İsra ve Hud sureleri namazın/ibadetin 3 vakit yapılması gerektiğini ve Bakara suresi'de şekilden çok niyetin önemli olduğunu söylemektedir.
Son olarak namazın 5 vakit olması gerektiğini söyleyenlerin dayandıkları tek ayet olan Taha suresinin 130. ayetine bakalım.
Taha 20:130
O halde, onların söylediklerine sabret ve güneşin doğuşundan ve batışından önce Rabbini hamd ile tespih et. Gece vakitlerinde ve gündüzün uçlarında da tespih et ki hoşnut olasın.
Evet bu ayetten ibadetin 5 vakit yapılması gerektiği çıkmaktadır. Fakat bu durum çok açık olan İsra ve Hud surelerindeki ayetlerle çelişmektedir. Bu durumda ne yapılması gerektiği ile ilgili yine Kuran'a bakalım:
Bakara 2:106Evet Bakara suresi 106. ayet çok net bir biçimde ayetlerin hükmünde değişiklik olabileceğini ama sonra gelenin daha hayırlı veya daha üstün olacağını bildiriyor. İsra, Hud ve Taha surelerinin iniş sırasına baktığımızda Taha suresinin 45. sırada indiğini, İsra suresinin 50. sırada indiğini ve Hud suresinin de 52. sırada indiğini görüyoruz. Bu nedenle Taha suresindeki ayetin İsra ve Hud surelerindeki ayetlerin üzerinde bir hükmü olması söz konusu değildir. Taha suresindeki ayetin 5 vakit ibadete işaret ettiğini kabul etsek bile sonrasında gelen İsra ve Hud surelerindeki ayetlerin bunu 3 vakit olarak değiştirdiğini görebiliriz.
Biz herhangi bir âyetin hükmünü yürürlükten kaldırır veya onu unutturur (ya da ertelersek), yerine daha hayırlısını veya mislini getiririz. Allah'ın gücünün her şeye hakkıyla yettiğini bilmez misin?
Sonuç olarak Kuran'a göre ibadet edilmesi istenilen vakit sayısı sabah, gündüz ve akşam olmak üzere 3'tür.
İlgili Sorular:
- Kuran'da namaz kaç vakittir?
- Kuran'da namaz ile ilgili ayetler nelerdir?
- Kuran'da namazın kaç vakit olduğu yazıyor mu?
- Kuran'da namazın nasıl kılınacağı yazıyor mu?
- Kuran'da namazın kaç rekat olduğu var mı?
- Şii'ler neden 3 vakit namaz kılıyorlar?
- Aleviler neden namaz kılmıyorlar?
- Paganizm'de namaz var mı?
- İslam ile Paganizm arasındaki benzerlikler nelerdir?
- İslam'dan önce namaz biliniyor muydu?
- Namaz İslam ile mi gelmiştir?
